Zarząd majątkiem dziecka

Usługa:

• Postępowanie sądowe o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka (np. odrzucenie spadku imieniem dziecka, zawarcie ugody imieniem dziecka)

Skąd się bierze majątek dziecka i dlaczego rodzice muszą nim zarządzać?

Małoletni może mieć własny majątek. Może on powstać na przykład w wyniku:

– otrzymania przez dziecko wynagrodzenia za pracę, opłat licencyjnych, tantiemów autorskich, etc.;

– darowizny od bliskich;

– otrzymania spadku;

– otrzymania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Rodzice, którym przysługuje władza rodzicielska, zobowiązani są do sprawowania zarządu majątkiem dziecka – i to z należytą starannością. Spod ich zarządu wyłączony jest jedynie zarobek dziecka oraz przedmioty oddane mu do swobodnego użytku (np. książki, czy przybory szkolne).

W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem, sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Jakie czynności przekraczają zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka?

Przepisy prawa nie precyzują obecnie jakie czynności mieszczą się w granicach zwykłego zarządu, a jakie zakres ten przekraczają. W zasadzie każda czynność wymaga indywidualnej oceny – co nie jest łatwe. W praktyce najczęściej zezwolenie będzie konieczne gdy:

– imieniem małoletniego ma zostać zawarta ugoda pozasądowa, na mocy której wypłacone ma być zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę lub odszkodowanie, a małoletni ma się zrzec dalej idących roszczeń;

– imieniem małoletniego chcemy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku (nawet zadłużonego);

– ma dojść do zawarcia ugody w sprawie z powództwa o zachowek na rzecz dziecka;

– chcemy wyzbyć się wartościowych składników majątku dziecka (np. nieruchomości) otrzymanych w spadku lub w darowiźnie;

– dziecko ma nabyć ze swojego majątku nieruchomość, z którą wiążą się istotne koszty utrzymania lub obciążenia albo też taką nieruchomość ma otrzymać w drodze darowizny;

– nieruchomość należąca do dziecka ma zostać obciążona hipoteką;

– chcemy cofnąć pozew o zaprzeczenie ojcostwa.

Jaki jest skutek dokonana czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka bez wymaganej zgody?

Czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody jest bezwzględnie nieważna.

W przypadku zamiaru zawarcia ugody np. z ubezpieczycielem w zakresie zadośćuczynienia, ubezpieczyciel odmówi jej zawarcia. Jeżeli ugoda taka została zawarta bez zgody sądu opiekuńczego – nie wiąże stron, co akurat może być korzystne dla małoletniego. W takim przypadku można renegocjować warunku ugody – o ile były niekorzystne.

Złożenie oświadczenia o odrzuceniu zadłużonego spadku spowoduje zaś, że dziecko nabędzie spadek i długi.

Ocena skutków dokonania czynności procesowej z przekroczeniem granic zarządu majątkiem dziecka jest znacznie trudniejsza i wymaga analizy konkretnego przypadku.

Informacje dodatkowe:

• WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU: Sąd Rejonowy właściwy wedle miejsca zamieszkania dziecka, którego postępowanie dotyczy, a w braku miejsca zamieszkania – sąd miejsca pobytu dziecka
• WPIS OD WNIOSKU: 100 PLN
• WYNAGRODZENIE: ustalane indywidualnie w kwocie stałej

Stan prawny na dzień 1 stycznia 2023 r.