Alimenty

Usługa:

• Postępowanie sądowe o alimenty
• Postępowanie sądowe o zaspokajanie potrzeb rodziny
• Postępowanie sądowe o nakazanie wypłacania małżonkowi wynagrodzenia za pracę drugiego małżonka
• Postępowanie sądowe o uchylenie obowiązku alimentacyjnego
• Pozew w w/w sprawach (samo pismo, np. pozew o alimenty)
• Porada prawna w zakresie spraw alimentacyjnych

Kto może ubiegać się o alimenty?

O alimenty mogą ubiegać się nasi wstępni (rodzice, dziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki) oraz rodzeństwo. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. Jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Krewni – za wyjątkiem dzieci – mogą mogą wnieść pozew o alimenty wyłącznie, gdy znajdują się w niedostatku.

Zobowiązanymi do płacenia alimentów mogą być także w niektórych przypadkach powinowaci (ojczym, macocha, pasierb i pasierbica). Ponadto były małżonek oraz osoby związane stosunkiem przysposobienia (adopcja).

Najczęściej do alimentów uprawnione są dzieci. Rodzice obowiązani są bowiem do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Alimenty na rzecz małoletnich dzieci pozamałżeńskich wypłacane są do rąk tego z rodziców, który ma przyznaną opiekę lub do rąk opiekuna. Dzieci pełnoletnie (małżeńskie i pozamałżeńskie) mają swoje własne roszczenie o alimenty i samodzielnie muszą go dochodzić.

Od czego zależy wysokość alimentów na rzecz dzieci?

Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W toku sprawy o alimenty bada się sytuację majątkową zobowiązanego (dochody i majątek) oraz jego sytuację osobistą (np. ilość osób na utrzymaniu). Ustala się także, jakie potrzeby ma uprawniony oraz które z nich można uznać za usprawiedliwione. Nie jest możliwe wskazanie, co należy do uniwersalnego katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego. Jest to zależne od konkretnej sytuacji, w jakiej znajduje się uprawniony i zobowiązany. W doktrynie przyjmuje się, że do usprawiedliwionych potrzeb należy zaliczyć przede wszystkim: utrzymanie mieszkania, wyżywienie, odzież i obuwie, koszty leczenia, środki czystości i higieny osobistej, koszty nauki oraz wydatki związane zainteresowaniami kulturalno-społecznymi.

Co istotne, na zakres świadczeń alimentacyjnych zobowiązanego ustawowo nie wpływają:

– świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji; 

– świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;

– świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (500+);

– świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (zasiłek rodzinny, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, świadczenie opiekuńcze, świadczenie rodzicielskie);

– rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (wypłacane osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej albo ich nie podjęły ze względu na wychowywanie dzieci).

Czy alimenty należą się w toku małżeństwa?

Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci. Może także polegać na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może zobowiązać małżonka do zaspokajania potrzeb rodziny (zasądzając stosowną kwotę „alimentów”) lub nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

W czasie trwania małżeństwa od uchylającego się małżonka zasądza się „alimenty” zbiorczo. W kwocie, która ma umożliwić utrzymanie całej rodziny, czyli także niepełnoletnich dzieci. Po części mogą one służyć także samemu uchylającemu się małżonkowi (np. poprzez opłacanie z nich kosztów utrzymania mieszkania).

Jak długo przysługują alimenty?

Okres, w jakim przysługują alimenty uzależniony jest od tego kto jest osobą uprawnioną, a kto jest osobą zobowiązaną. Zawsze jednak – w razie zmiany stosunków – można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny względem dziecka ustaje z chwilą, kiedy jest ono w stanie samodzielnie się utrzymać. Oczywiście alimenty mogą mieć jednak nadal charakter dobrowolny.

Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem. Również wtedy, gdy dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zobowiązany może ponadto uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

W stosunku do rodzeństwa zobowiązany może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla niego lub dla jego najbliższej rodziny.

Obowiązek alimentacyjny nie przechodzi na spadkobierców zobowiązanego.

Informacje dodatkowe:

• WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU: Sąd Rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego lub uprawnionego
• WPIS OD POZWU: brak dla osób dochodzących alimentów oraz 5% od wartości przedmiotu sporu (sumy alimentów za jeden rok) w sprawach o uchylenie alimentów
• WYNAGRODZENIE: ustalane indywidualnie w kwocie stałej lub wedle stawki godzinowej, za poradę wedle stawki godzinowej
• PRZEDAWNIENIE: poszczególne raty alimentacyjne przedawniają się z upływem 3 lat

Stan prawny na dzień 1 luty 2023 r.